Yaşanan her krizden bir ders çıkarabilmek değerlidir. Son yıllarda yaşanan şoklar, krizler yahut ‘siyah kuğular’ açık bir biçimde gösterdi ki; riskleri anlamak ve ölçebilmek şirketler için ayakta kalabilmenin ve muvaffakiyetin bir ön şartı.
Aynı biçimde yeniden görüldü ki; başarılı şirketler yalnızca kendi risklerini değil, sürdürülebilirlik risklerini de ölçebilen şirketlerdir. Sürdürülebilir bir gelecek için sorumluluk alan şirketler verimlilik, inovasyon kabiliyeti ve nitelikli iş gücüne erişim imkânlarıyla fark yaratabiliyorlar.
Strateji, iş harikalığı, kurumsallaşma ve sürdürülebilirlik mevzularında birçok Türk ve yabancı şirkete idare danışmanlığı hizmetleri veren ARGE Danışmanlık’ın İdare Şurası Lideri Dr. Yılmaz Argüden’in dediği üzere “şirketler, liderlik rolünü üstlenebilmek için geniş çaplı bir değişim yolculuğuna çıkmalı, ekosistem düzeyinde entegre düşünceyi benimsemeli ve sürdürülebilirlik ile ilgili hususları performans modellerinin parçası haline getirmeliler.”
Anahtar uygun yönetişim
Sürdürülebilirlik son devrin tanınan kavramlarından lakin şimdi tam anlaşılabilmiş değil.
Sürdürülebilirlik deyince akla çevresel ve toplumsal bahisler geliyor ancak bunların ötesinde bir kavram. Birebir vakitte ekonomik, çevresel ve toplumsal hususların tümünün yönetişimi ile de ilgili.
Yılmaz Argüden, şunları söylüyor:
“Bu nedenle biz, yalnızca sürdürülebilirlik performansına değil, sürdürülebilirliğin yönetişimine odaklanıyoruz. Yönetişim, sürdürülebilirlik ile ilgili mevzularda dengeli bir yaklaşım benimsemenin anahtarı.”
Kısacası, güzel yönetişim sürdürülebilirlik çalışmalarının sürdürülebilirliğinin anahtarıdır.
Sürdürülebilirlik önderlerinin karnesi
Argüden Akademi, 2019 yılından bu yana önde gelen şirketlerin sürdürülebilirlik çalışmalarını incelediği bir “Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi” hazırlıyor.
Bu karne 7 ülke ve 10 sektörden Sürdürülebilir Borsalar Girişimi’ne dahil olan yaklaşık 200 Küresel Sürdürülebilirlik Lideri’nin sürdürülebilirlik siyasetlerinin sürdürülebilirliği hakkında bilgi veriyor. Sorumlu idare konseyleri ve sürdürülebilirlik vizyon ve stratejisinin belirlenmesi, sürdürülebilirlik stratejinin hayata geçirilmesi, sürdürülebilirlik performansının nasıl ölçüldüğü ve değerlendirildiği, kurumsal öğrenme süreçlerinin kalitesinin anlaşılmasına yönelik hususlara odaklanıyor.
Şirketleri halka açık datalar üzerinden, “yönetişim merceği” ile tahlil ediyor. Global Sürdürülebilirlik Liderleri’nin gerçekleştirdikleri sürdürülebilirlik çalışmalarına uygun yönetişim iklimine sahip olmak üzere hakikat süreçler, şahıslar, teşvikler ve şirket kültürüne sahip olup olmadığını inceliyor.
Türkiye’den 14 şirket
Karnede yer alan yaklaşık 200 başkan ortasında Türkiye’den de 14 şirket var. Bu araştırmayı birçok kişi ve milletlerarası kuruluş üzere ben de çok önemsiyorum. Karne birebir vakitte, şirketlerin dünyanın geleceğini etkileyen bahislerdeki samimiyetlerini masaya yatırıyor.
Bu samimiyet değerli, zira bugün bir çok firma etraf hassaslığı konusunda vaatler sunmakla birlikte operasyonlarında hayli farklı davranabiliyorlar. Sürdürülebilirlik ve etraf bahislerinde artan farkındalık ve tüketicilerin beklentileri nedeniyle “greenwashing” yapılabiliyor; yani “mış” üzere yapmak yoluna gidilebiliyor.
Devir değişti. Sürdürülebilirlik, geleceğe hazırlanmak isteyen şirketler için “olsa güzel olur”un ötesinde “olması şart” hale geldi; “tercihe bırakılacak” bir mevzu olmaktan çıktı. Performans yönetim süreçlerine sürdürülebilirliğin entegrasyonu; sürdürülebilirliğin bir iş yapış biçimi haline gelmesi koşul oldu. Şirketlerin atacağı çok adım var. Yönetim heyetlerinin sürdürülebilirlik çalışmalarına öncülük edecek marifetlere sahip olması ve yönetici primlerinin sürdürülebilirlik göstergeleri ile ilişkilendirilmesi; yönetici fiyat ve primlerine sürdürülebilirlik gayeleri konulması gerekiyor.
Ve güzel haber; 2021 Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi’nin sonuçları, Küresel Sürdürülebilirlik Liderleri’nin önceki yıla kıyasla birçok yönden ilerleme kaydettiğini gösteriyor. Lakin buna karşın önderlerin bile, sürdürülebilirlik programlarının tesirli uygulanması ve hesap verebilirliği ismine hâlâ gelişime açık noktaları ve birbirlerinden öğrenerek ilerlemeyi hızlandırabileceği alanlar var.