Deepfake görüntüler, fotoğraflar, sesler yahut metinler gerçek üzere görünen fakat aslında insanları yanlış yönlendirmek yahut kamuoyunu etkilemek için bilgisayar üzerinde tasarlanmış klonlardır. Deepfake içerikler dezenformasyonun istenilen tesire neden olmasında epey tesirlidir.
Volodymyr Zelenskiy’nin birliklerini Rus kuvvetlerine teslim olmaya çağıran deepfake görüntüsü, Twitter, Facebook ve YouTube’da yayınlandı. Görüntünün geçersiz olduğu kısa bir mühlet sonra anlaşılsa da deepfake içeriklerin savaşların seyrini değiştirme potansiyeline sahip olduğunu gösterdi.
Sidney Üniversitesi’ndeki sinirbilimci akademisyenler deepfake içeriklerin tespiti konusunda yeni bir formül keşfettiler. Yeni yol ile beşerler hangi yüzlerin gerçek yahut hangilerinin geçersiz olduğunu şuurlu bir halde bilemese de beynin üretilen uydurma yüzleri anlayabildiğini tespit ettiler.
Araştırmacılar iştirakçilere iki farklı deney yaptılar. Deneyin biri davranışsal oburu ise nörogörüntüleme idi. Davranışsal deneyde, iştirakçilere gerçek ve bilgisayar tarafından oluşturulan 50 deepfake fotoğraf gösterilerek hangisinin gerçek ve hangisinin geçersiz olduğunu belirlemeleri istendi.
Nörogörüntüleme deneyinde ise farklı bir iştirakçi kümesine, tıpkı manzaralar gösterildi ve düzmece olup olmadığı soruldu. Birinci kümeden farklı olarak bu deneyde iştirakçilerin beyin aktiviteleri elektroensefalografi (EEG) kullanılarak kaydedildi.
Araştırmacılar daha sonra iki deneyin sonuçlarını karşılaştırdılar ve insanların beyinlerinin deep fake içerikleri beynin tespit edilebildiğini buldular. Beyin 50 imgenin yüzde 54’ünü uydurma olduğunu anladı.
Doçent Thomas Carlson araştırma ile ilgili “Beynin deepfake’leri tespit edebilmesi gerçeği, mevcut deepfake’lerin kusursuz olmadığı manasına geliyor. Beynin deepfake’leri nasıl tespit ettiğini öğrenebilirsek, bu bilgiyi Facebook ve Twitter üzere dijital platformlarda potansiyel deepfake’leri işaretlemek için algoritmalar oluşturmak için kullanabiliriz” dedi.