Kahramanmaraş merkezli zelzeleler için dünyanın birçok ülkesinden gazeteciler de Türkiye’ye geldi. 10 gündür sarsıntının en çok etkilediği vilayetleri dolaşarak haber yapan gazeteciler ortasında ‘deprem ülkesi’ olarak nitelendirilen ülkelerden gelen gazeteciler de vardı. Japonya, Tayvan ve İtalya’dan gelen gazeteciler gördüklerini ve yaşadıklarını Hürriyet’e anlattı. Yabancı gazetecilerin ağzından çıkan ortak kelam ise, “Yola çıkarken felaketin bu kadar büyük olabileceğini iddia bile edememiştik. Felaketin büyüklüğü ve sarsıntının şiddeti karşısında şaşırdık” oldu.
‘DERS ÇIKARMAK GEREK’
Tayvan Resmi Televizyon Kanalı (PTS) muhabiri Chen Kuan-Xun, “Kahramanmaraş, Pazarcık, Gaziantep ve Adıyaman bölgelerini gezip haberler yaptık. Gezdiğimiz bölgeler içerisinde en çok Adıyaman bizi etkiledi. Beşerler dondurucu soğukta sokaklarda kalıyordu. Yakınlarını arıyordu. Binaları denetim ettik ve çok fazla içinde boşluklar olan tuğla ile köpük materyali kullanıldığını gördük. Bana nazaran bu materyallerden bina yapılmamalı. Zira, Türkiye sarsıntı ülkesi. Şayet binalar bu biçimde yapılmaya devam ederse önümüzdeki yıllarda olacak zelzelelerde can kaybı daha da artabilir. Binalar ve bina imal yönetmelikleri için acil güçlendirme lazım. Eski binaların bir an evvel yıkılıp yeni ve sağlam tabanlara taşınması gerekiyor. Sarsıntı yavaş yavaş İstanbul’a kadar gidiyor. Herkesin ders çıkarması lazım” dedi.
Tayvan Resmi Televizyon Kanalı (PTS) muhabirleri Adıyaman’daki zelzeleyle ilgili bilgi almak için Hürriyet muhabirleri Emre Eser ve Taylan Özgür Lisan ile röportaj gerçekleştirdi.
‘GÖRDÜĞÜM EN BÜYÜK AFET’
Tayvan, Çin ve Japonya’nın zelzele sınırında yer aldığını hatırlatan Kuan-Xun, “1999 yılında Tayvan’da büyük bir zelzele felaketi yaşanmıştı. Hatta Türkiye’den de arama-kurtarma grupları bizlere yardıma gelmişti. Tayvan devleti bu zelzeleden büyük dersler çıkardı. Hiçbir binanın yanlış yere ve yanlış gereçlerle inşa edilmesine müsaade vermedi. Sonrasında Tayvan’da tekrar büyük sarsıntılar yaşadık. Lakin, bu defa binalarımız ayakta kaldı. Türkiye ise adeta savaş alanına döndü” diye konuştu. PTS kanalının kameramanı Lin, Chih-Chien de yaşadıklarını ve gördüklerini uzun yıllar unutamayacağını belirterek, Kahmaranmaraş merkezli sarsıntıların gördüğü en büyük felaket olduğunun altını çizdi.
İTALYAN GAZETECİ: BİRİNCİ GELDİĞİMDE DONUP KALDIM
İtalyan Agenzia Giornalistica Italia’dan (AGI) Giuseppe Didonna “İtalya’da da sarsıntılar oluyor lakin bir daha bundan daha büyük bir afet göreceğimi sanmıyorum. Bu sarsıntının büyüklüğünü buraya gelmeyen anlayamaz. Birinci geldiğimde donup kaldım. Ayakta bina kalmamıştı” dedi. Zelzele bölgesini dolaştığını anlatan Didonna, “Bazı kentlerde hasar çok büyük. Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da ise zelzele çok fazlaya binayı yıkmış. Türkiye’yi çok yeterli biliyorum. Bu bölgeye de çok fazla gelmiştim ancak artık gördüklerimi anlatacak söz bulamıyorum. Benim ülkemde de sarsıntılar çok sık olur fakat şayet bu bir depremse İtalya’da olanlar zelzele değil” diye konuştu.
Giuseppe Didonna
JAPON GAZETECİ: KENDİMİ TUTAMADIM AĞLADIM
JAPON gazetesi The Yomiuri Shimbun’dan Shigeki Tao, “Hayal bile edemeyeceğim kadar büyük bir afetle karşılaştım. Kurtarma operasyonlarını izlerken kendimi tutamadım ağladım. Türkiye 1999 sarsıntısından gerekli dersi almamış. Bina yönetmeliği yapmak yetmez bunları gerçek uygulamak lazım” dedi. Alandaki operasyonlarda yetkililerin daha organize ve süratli olması durumunda can kaybının azalacağına vurgu yapan Shigeki Tao, “Bazı yerlerde mağdurlar kurtarma çalışmalarının uygun yapılmadığından şikâyetçi. Türkiye’nin buradan ders çıkarması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Bir sarsıntı ülkesi olan ve bu bahiste deneyimli takımlara sahip Japonya, Kahramanmaraş sarsıntılarından kısa mühlet sonra “Uluslararası Acil Kurtarma” gruplarını bölgeye göndererek alandaki çalışmalara dayanak vermişti. Evvelki gün Japon gruplardan biri ülkelerine dönerken, depremzedeler için arama kurtarma ve sıhhat uzmanlarından oluşan 78 kişilik ikinci bir grubun zelzele bölgesindeki faaliyetlerini sürdürdüğü bildirildi.
Shigeki Tao
ARJANTİNLİ TAKIM: TÜRK İNSANI İNANILMAZDI
Depremin 228’inci saatinde bir anne ve iki kızını sağ kurtaran takımlardan biri olan Arjantin kümesi, “Hatay’da yaşadıklarımızı hayatımız boyunca unutmayacağız” dedi.
Antakya’da Oymak Sokak’taki Uğur Apartmanı’nda 228’inci saatte çıkarılan bir anne ve iki çocuğunu kurtaran takımlar ortasında bulunan Arjantinli arama kurtarma takımı ile çalışmalar sırasında bir ortaya geldik. 35 kişilik grup sarsıntının ikinci günü bölgeye varmış.
‘BİZİ MOTİVE ETTİLER’
Ekip ismine konuşan Diego Moshe, “Ben 30 yıldır arama kurtarma yapan bir profesyonelim. Çok güç operasyonlarda yer aldım. Fakat hayatımda hiç bu türlü bir afet görmedim. Birinci geldiğimiz günleri unutamıyorum. Tüm kent yıkılmıştı. 3 kişiyi canlı olarak kurtardık, 20 kişinin ise maalesef cansız vücuduna ulaştık. Kurtaramadığımız, ölmüş olarak bulduğumuz hadiselerde ailelere karşı büyük bir ıstırap yaşadık. Türk beşerinin yapısı bizi çok şaşırttı. İnanılmazlardı. Çok sıcak, sevgi dolu ve minnet dolulardı. Bu bizim için sahiden çok motive edici oldu. Enkaz altında yakını olan bir anne bize yemek vermeye çalışıyor. Yalnızca operasyonlarda değil her an bizi gören herkes teşekkür ediyor ve çok sıcak davranıyor. Türk toplumuna hayran kaldık” diye konuştu.
‘HATAY’I UNUTMAYACAĞIZ’
Moshe, “Artık misyonumuzun sonuna geldik. İki gün daha buradayız. Bir yandan yardım dağıtma vazifelerine takviye veriyoruz. Hatay’ı hayatım boyunca unutmayacağım” dedi.
İNGİLİZ HEMŞİRE: TÜRK İNSANINA ÂŞIK OLDUM
Depremin akabinde Hatay’a yardıma koşan İngiliz Milletlerarası Arama Kurtarma Ekibi’nden (UKISAR) hemşire Deborah Swann, zelzele bölgesinde kendisine çay ve yemek ikram eden köylü bir bayanla çektirdiği fotoğraf ve verdiği bildiriyle toplumsal medyada gündem olmuştu. Hürriyet’e konuşan Swann, zelzele bölgesinde yaşadıklarını anlattı:
ÇOK ÜZÜCÜYDÜ
“10 yıldır UKISAR’da istekli çalışıyorum. Zelzelesi haber kanallarından öğrendik. Türkiye’ye gideceğimiz bize bildirildiği andan itibaren 24 saat içerisinde Gaziantep üzerinden 8 Şubat sabahı Hatay’a ulaştık. Yıkılan binalar ortasında etrafa koşturarak sevdiklerini arayan insanları görmek çok üzücüydü. Enkaz altında kalan insanları kurtarmak için yıkıntıların ortasında çalışmak, hele de artçı sarsıntılar sürerken bunu yapmak biraz korkutucuydu.
EL ELE TUTUŞMUŞ HALDE BULDUK
“Bu afet, gerek hayatını kaybedenlerin sayısı gerekse takımımızın kurtardığı kişi sayısı prestijiyle karşılaştığımız en büyük sarsıntıydı. Toplamda 11 kişiyi yerin altından canlı bir halde çıkardık. Beni en çok etkileyen şey ise enkaz altında hayatını kaybeden bir çifti el ele tutuşmuş bir biçimde bulmamız oldu. Düşündükçe hâlâ ağlıyorum, bu an hayatım boyunca benimle kalacak. Başka yandan Hatay halkının her şeyini kaybetmesine karşın gösterdiği cömertlik beni çok mahcup etti. Türk insanına âşık olduğumu söyleyebilirim.”