Türkiye’de yaklaşık 8 milyon minimum fiyatlı bulunuyor fakat yıllar içinde ortalama fiyatlar de gerileyerek minimum fiyata komşu oldu. TÜİK İşgücü Maliyeti İstatistikleri taban fiyat ile ortalama fiyat makasının güzelce kapandığını ortaya koyuyor. 2012’de brüt minimum fiyat brüt ortalama fiyatın yüzde 44’ü iken 2016’da yüzde 53’e ve 2020’de yüzde 73’e yükseldi. Avrupa ülkeleri ortasında en düşük minimum fiyatlardan birine sahip olan Türkiye’de, çalışan bölümün neredeyse yarısı da minimum fiyatlı.
YÜZDE 48.7 DÜŞÜK ÜCRETLİ
Eurofound’un 2022 raporuna nazaran Avrupa Birliği ülkelerinde çalışanların yalnızca yüzde 4’ü taban fiyata yakın fiyatlar alıyor. Türkiye’de ise taban fiyat ve yüzde 10 fazlası fiyatla çalışanların oranı ise DİSK-AR’ın araştırmasına nazaran yüzde 48.7’ye ulaşmış durumda. SÖZCÜ’ye konuşan DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, taban fiyatın dünyanın hiçbir yerinde gündem olmadığına dikkat çekerek minimum fiyat civarı fiyatlara çalışanların oranının bu yıl yüzde 50’yi çoktan geçtiğine işaret etti.
Çerkezoğlu, minimum fiyatın ortalama fiyat haline gelmesinin nedeninin sendikalaşmanın önündeki mahzurlar olduğunu vurgulayarak, “Türkiye’de toplu kontratlı olan çalışan oranı yüzde 7.5, özel bölümde ise yüzde 5.5’lerde” dedi. Milyonların minimum fiyata mahkum edilmemesi için sendikalaşmanın önündeki mahzurların kaldırılması gerektiğinin altını çizen Çerkezoğlu, “Bunu sağlayamazsak yılın ikinci ayında açlık hududuna gerileyen fiyatlara mahkum olmaya devam ederiz” diye konuştu.
Özel kesim için promosyon düzenlemesi şart
Arzu Çerkezoğlu, bankaların promosyon uygulamasına ait “Kamuda promosyon uygulaması var lakin ölçü artırılmalı. Özel kesimde ise promosyon ödemesiyle ilgili bağlayıcı düzenleme yok. Toplu kontratlı işyerlerinde promosyon hakkı garanti altına alınıyor fakat özel kesim sendikasız olduğu için patronlar promosyonu ya kendileri alıyor ya da ucuz kredi kullanma yolu olarak kullanıyorlar” dedi. Çerkezoğlu, “Özel dalın neredeyse yüzde 95’inin toplu sözleşmesiz olduğunu düşünürsek bağlayıcı bir düzenleme yapılması şart” diye konuştu.