Boğaziçi Üniversitesi Batı Lisanları ve Edebiyatları Kısmı Öğretim Üyesi Can Candan’ın misyonuna üç kere son verildi, üç akademik yıl boyunca ders veremedi, öğrencisiz ve maaşsız kaldı. Uğraştan hiç vazgeçmeyen Candan, açtığı davaları kazandı. Can Candan’la tüzel çabası, üniversitelerin içinde bulunduğu durumu ve Boğaziçi Üniversitesi’nde son yaşanan sansür krizini konuştuk.
– Vazifenize ne vakit ve ne münasebetle son verildi? Üniversite idaresine karşı açtığınız davaları kazandınız. Misyonunuza dönebildiniz mi?
Temmuz 2021’de kayyum Naci İnci, takım süremin yenilenmesini engelleyerek vazifeme son verdi.
DAVAYI KAZANDIM
– Neden?
Boğaziçi’ne Ocak 2021’den bu yana yapılanlara, üniversite özerkliği, akademik özgürlükler ve demokratik işleyişlere karşı akınlara itirazını çekinmeden tabir eden, bunu dünya âleme anlatmaya çalışan yüzlerce akademisyenden biriydim. Bu birinci vazifeme son verilmesine karşı açtığım davayı kazandım ve Nisan 2022’de vazifeye iade edildim. Temmuz 2022’de yeniden takım müddetim yenilenmedi ve ikinci kere vazifeme son verildi. Bu sefer iki dava açtım, biri verilen disiplin cezasının iptali, ikincisi de vazifeye son verme sürecinin iptali için. Bu davalar da lehime sonuçlandı ve Haziran 2023’te ikinci defa vazifeye iade edildim. Temmuz 2023’te evvelki tüm mahkeme kararlarına karşın, üçüncü kere vazifeme son verildi. Üçüncü defa yapılan bu hukuksuz sürecin iptali için dava açtım. 13 ay geçmesine karşın şimdi mahkemeden bir karar çıkmadı. Üç kere art geriye misyonuma son verilmesi sonucunda tam üç akademik yıl boyunca ders verememiş, üniversitemde, ofisimde, öğrencilerim ve meslektaşlarımla çalışamamış, işe iade edilene kadar maaşsız kalmış ve tüm bu süreçlerin maddi ve manevi yükünü de taşımak zorunda bırakılmış durumdayım. Tüm bunlara karşın, bir akademisyen olarak özerk, özgür, demokratik üniversiteyi korumakla yükümlü olduğumdan hiçbir formda gayretten vazgeçmedim.
BASKICI SÜRECİN PARÇASI
– Hak ihlalleri için çaba eden bir belgeselci olarak sinema kulübüne yapılan sansür ve tehdidi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu son sansür hadisesini da Boğaziçi’nde 2021 başında bu yana devam etmekte olan baskıcı ve sansürcü sürecin bir kesimi olarak pahalandırmak gerekir. Boğaziçi direnişinin birinci günlerinden itibaren gökkuşağı bayraklarının, LGBTİ+ öğrencilerin maksada konması, kulübün kapatılması, LGBTİ+ bahisleri içeren sinemaların yasaklanması işte bunun bir kesimi.
OLUMSUZ ETKİLENİYORLAR
– Boğaziçi Üniversitesi’nde yaşananlar öğrencileri nasıl etkiliyor sizce?
Çok olumsuz formda etkiliyorlar. Fevkalade emekler sonucunda girdikleri, kendilerini rahat ve inançta hissettikleri, Türkiye’de fiyatsız olarak dünya kalitesinde çağdaş bir tahsil deneyimleyecekleri biricik üniversiteleri gözlerinin önünde hasar görüyor, yıkılmaya çalışılıyor. Üniversitelerinin özerkliği, akademik özgürlükler, demokratik işleyişler; ferdî hakları ve özgürlükleri ayaklar altına alınıyor.
– Boğaziçi Üniversitesi’ni ve genel olarak Türk yükseköğretimini neler bekliyor yakın gelecekte?
Hepimizin sonuçlarını çok ağır yaşadığımız, yalnızca Boğaziçi değil tüm Türkiye maalesef fevkalade bir idare krizi içinde yıllardır sürünüyor. Bu idare krizi içindeyken tüm üniversiteler çok ağır ziyanlar görüyorlar. Bu süreçte bu otoriter rejim devam ettiği sürece maalesef bir mühlet daha devam edeceğe benziyor. Anayasamızda açıkça belirtilen özerkliklerinden uzaklaştırılan ve siyasal otoritenin güdümünde olan üniversiteler hasar görmeye Boğaziçi Üniversitesi’nde üç kere vazifesine son verilen akademisyen Can Candan: Üniversite ağır hasarlı Daha evvel iki sefer vazifeden alınan ve mahkeme kararlarıyla vazifeye iade edilen Can Candan’ın üçüncü defa vazifeden alınmasının üstünden tam 400 gün geçti. Candan, “Sadece Boğaziçi değil tüm Türkiye yıllardır maalesef dayanılmaz bir idare krizi içinde sürünüyor. Bu krizde tüm üniversiteler çok ağır ziyanlar görüyor” dedi. figen atalay devam edecek, tüm üniversite bileşenlerinin hakları açıkça gasp edilmeye devam edecek, hukuksuzluk ve kamu ziyanları katlanarak artacak.
– Özgür ve demokratik üniversite hayali bir gün gerçekleşecek mi?
Tabii ki gerçekleşecek! Tarih bize bunu kanıtlamıyor mu? Elindeki tek gücü kaba kuvvet ve hukuk tanımamak olan, insanların kabul etmediği hangi otoriter rejim ebediyen ayakta kalabildi? Türkiye maalesef şu anda yokuş aşağı son sürat gittiği çok sıkıntı bir devirden geçiyor lakin her inişin, bir de çıkışı olduğunu tarihten biliyoruz. Boğaziçi Üniversitesi’nin temelinde 1863 yılında kurulan, 1971 yılında bir kamu üniversitesine evrilen bir eğitim kurumu olma, bir özgürlükler vahası olma geleneği ve çaba ruhu var. 161 yıllık bu kurum bir sürü siyası iktidar gördü, geçirdi. Siyasi iktidarlar süreksiz, üniversite üzere esaslı kurumlar ve savundukları ülküleri ise bakidir.
SANSÜRE TAVİZ VERMEYECEĞİZ
Boğaziçi Üniversitesi Sinema Kulübü Genişletilmiş İdare Heyeti üyeleri yaşadıkları sansür krizini şöyle anlattı: “1 Ağustos sabahı saat 09.40’ta üniversite idaresine bağlı Kültür, Sanat ve Etkinlikler Şube Müdürlüğü kulübümüzün yazmanını arayıp bizi yanına çağırdı. Bir evvelki akşam gösterdiğimiz Midsommar sinemasındaki cinsel içerikli sahnelerden duyulan rahatsızlık arkadaşımıza bağrılarak belirtildi. Sinemanın ‘toplumsal kıymetlerimize alışılmamış olduğu’ ve ‘insanların özgürlük alanını ihlal ettiği’, ‘Buranın bir kamu üniversitesi olduğu’ ve ‘Böyle sinemaların izlenmeyeceği’ söylendi. Tüm etkinliklerimizin iptal edilmesiyle tehdit edildik. Ayrıyeten toplumsal medya hesaplarımızdaki BÜLGBTİA+ sözünü kaldırmamız emredildi ve aksi takdirde toplumsal medya hesaplarımızın kapatılabileceği söylendi. Görüşmeden kısa bir mühlet sonra bir sonraki gün göstereceğimiz sinemaların kopyalarının istendiğine ait bir e-posta aldık. Night and Fog, Un Chien Andalou, Beau Travail ve Burning sinemalarının sansürlendiği, sinemaları değiştirmemiz gerektiği ve sansürün münasebetine ait hiçbir şey içermeyen bir e-posta aldık. Dört sinemadan üçünün müsaadesi bir gün evvel onaylanmıştı. Bundan sonrası için özel bir planımız yok, şu ana kadar etkinliklerimizi nasıl yapıyorsak tekrar o denli yapmaya devam edeceğiz. Şayet yeniden sansür ve baskıyla karşılaşırsak tekrar protesto edeceğiz, taviz vermeyeceğiz.”