Kamuihalelerinin açık ihale olması gerekiyor ancak pazarlık yordamı ile doğal afet, salgın üzere harika durumlarda başvurulacak 21/B yöntemi kullanılıyor. 2014 yılında kamu ihalelerinin yüzde 85.7’si açık ihale, yüzde 95’i pazarlık adabı ile gerçekleştirilirken, 2024 yılının birinci 6 ayında pazarlık tarzı yüzde 39.21’e çıktı. Bu periyotta açık ihale ile yapılan meblağ yüzde 59.5’e düştü. CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, dünyada en fazla kamu ihalesi alan birinci 10 firmadan 5’inin Türkiye’de olduğunu hatırlatarak, “Genişletilen istisna kapsamıyla, pazarlık prosedürü genel bir formül oldu. Bu ihaleler her vakit suistimale açıktır. İstisnaların genişletilmesi ile başlangıçta 6 bent olan hususa alfabe yetmedi. Harfler bitince ‘AA-BB’ üzere bentler eklendi. Alfabemiz bile çaresiz kalmış, yetmemiş” dedi.
BİR TRİLYON LİRALIK İHALE
Kamuda herkese açık olan ihale tekniğinin azaldığını belirten Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, şunları söyledi: “2024 yılının birinci 6 ayında 1 trilyon 98 milyar TL meblağında ihale yapılmış. Bunun 262 milyar TL’si yani yüzde 23.8’i ihale kanunundan istisna kapsamında. Direkt temin ile yapılan alımların fiyatı da 65.6 milyar TL (yüzde 5.9) olmuş. Pazarlık yordamı yapılan ihale meblağı 302 milyar lira iken açık ihale ile yapılanların fiyatı 459.6 milyar TL.”
İş vergiye gelince ortada yoklar
Toplamda 1 trilyon 98 milyar liralık alımın 459.6 milyar lirasının açık ihale ile yapıldığını kaydeden Bakırlıoğlu, 2014 yılında açık ihale ile yapılanların toplam içindeki hissesinin yüzde 73 olduğunu kaydetti. “Yıllar içinde bu hisse yüzde 42’ye düştü. İhaleler kontrol ve rekabetten uzak metotlarla herkesin yakından tanıdığı bir avuç holdinge veriliyor. KÖİ projelerinde de özelleştirme ihalelerinde de bunlar var” sözlerini kullanan Bakırlıoğlu, “Ama iş vergiye gelince hiçbiri ortada yok” dedi.