Yaşadığımız afetle birlikte yaşadıklarımızın içimizdeki yansımasının ismi yas… Buradan nasıl çıkılır sorgularken bana kalırsa yastan çıkılması gerekmez, yas tutulmaz ve ancak yasla yaşanır. Pekala fakat nasıl?
Henüz gereğince inançta hissetmezken, titreyen toprakla da aramız bozulmuşken artık yas hakkında konuşmak biraz sıkıntı olacak. Neyse ki şefkat bana yardım edecek.
Bunca travmadan sonra ben de yasla rengi değişen bir hayata ahenk sağlamaya çalışıyorum. Benim de herkes üzere kan revan içinde kalmış hayallerim var. Yas, derin bir çaresizliğin eşlik ettiği, her vakte bulaşan bir eksiklik, en büyük hüznün ismi. Yas bu kadar geniş bir coğrafyada yaşanırken kim kime taziyede bulunacak? Uzunca bir mühlet teselli sözünü unutsak mı mesela. Başımız sağ olmasa mı, sağ olmak bu kadar kan kaybettirirken hem de.
Hiç bu kadar kimsesiz hissetmemiştik ve birebir vakitte hiç bu kadar kalabalık ve desteklenmiş de hissetmemiştik. Birbirimizi tutmak ve birbirimize tutunmak daima yan yana olacak. Mevtle ilgili ezberlerimizi bozan bir yas bu. Öbürleri üzere, sorgulatan, bilgi veren, hatırlatan ve insan büken bir yas. Meğerse mezarlar her vakit da çiçekli yerler değilmiş. İnsanın ismi mezar taşında olmadığında da insan yeniden insanmış. İsimsiz unvansız, vedasız vefatlar için de hakkını helal eden milyonlar varmış. Veda bizim bildiğimiz üzere değilmiş. Kayıplarımız, sevdiklerimiz adeta yeni çağın; ‘’bir şey olacaksanız sade ve sıradan olun’’ bildirisini alarak gittiler. Hiç bu kadar sıradan definler görmemiştik. Bu sıradanlık onları uğurlayan bizlere binlerce manalı bildiri bıraktı. Steve Jobs’un bu kelamını manalı buluyorum ‘Ölüm, hayatın tamamlayıcısıdır.’ Bu sıradan definler diğer türlü bir iz bıraktı.
Şimdi asıl soru şu; yasla yaşanır pekala nasıl?
Kaybettiklerimizi farklı boyutlardan sevmeye devam ederek başlayabiliriz. Biten ve bana kalırsa gerçek manada yiten bir şey yok. Kalanların da ölümlülüğe galebe çalan bir yanı da yok. Hayat, ölmek için şimdi vaktimizin olduğu kesittir. Biraz daha vaktimizin olması bizi üstün, güçlü yapmaz. Bunu neden söylüyorum, elbette hayatı kıymetsizleştirmek için değil. Demem o ki, sevdiklerimizi uğurlamak bu kadar acıyken takviyeye ve şefkate gereksinimi olan dirileriz. Hala nefes alıyor olmak kimseyi hatalı yapmaz. Ve şayet kendi ağıtımıza karşı insaflı, şefkatli olmayı başaramazsak ölmekle kalmak ortasındaki mana silikleşir.
‘Ölüm, sonunda hepimizin ayrılmak zorunda olduğu bir okuldur.’ – Victor Hugo
‘Ölüm, insan hayatının en büyük trajedilerinden biridir, fakat birebir vakitte insanlığın en büyük gerçekleri ortasındadır.’ – Leo Tolstoy
Yasla yaşamak, acıya bürünmek demek değildir. Elbette acılarımız tazeyken kederli olmak insan olmaktır ve bunda da bir mahsur yoktur. Lakin devam etmekte olan hayata direnmek zorlayıcıdır. Kayıpların akabinde bize kalan dünyada hiçbir şey eskisi üzere olmayacaktır. Olağan yoktur. Olağana dönmekle hayata dönmek farklıdır. Birine dönen başkasından vazgeçer. Acılarımızdan öğrenerek daha bilge versiyonumuza ulaşabilir, erteleme, kaos yaratma, yeteneklerimizi küçümseme, kıymetli kararlarımızı değersizleştirme, hayallerimizi bastırma üzere davranışlarımızı yine gözden geçirebilir, daha kendimize karşı daha hamasetli olabiliriz.
Daha net anlatacak olursam öz şefkat ve yas ortasında güçlü bir alaka vardır. Kendine şefkat göstermek, yasla yaşarken duygusal ve ruhsal sıhhatimizi korumamıza yardımcı olur. Olanlarla ilgili kendimizi suçlamadan, kendimize karşı nazik davranarak ve içimizde olanları yargısız kabul ederek yaşamayı seçebiliriz.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün müelliflerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio