Yunanistan ve Malta ortasında varılan mutabakatın akabinde Girit’in Heraklion (Kandiye) merkezli Deniz Hidrografi Servisi istasyonu, sismik araştırmaların uygulanması için NAVTEX yayımlandı. Yen NAVTEX Malta’nın sorumluluk alanıyla ilgili coğrafik koordinatları da kapsıyor ve Yunanistan’ın başlattığı yeni doğalgaz araştırmaların kapsamını genişletiyor. Buna nazaran, SANCO SWIFT isimli gemi ile yapılacak sismik araştırmalar için yayımlanan NAVTEX’in 8 Kasım’dan itibaren geçerli olduğu belirtildi. Gemi, İyon Denizi, Batı Denizi ve Girit’in batı ve güneybatısında sismik araştırmalar gerçekleştirilecek. Tıpkı NAVTEX’te, kıyı gemilerine ‘güvenli bir aralıkta durmaları’ tavsiye edildi.
Araştırmalar 40 bin kilometrekarelik bir deniz alanını kapsıyor ve Başbakan Kiryakos Miçotakis’in evvelki günlerde belirttiği üzere hidrokarbon yataklarının varlığını araştırmak üzere önümüzdeki günlerde sismik araştırmaların başlatılacağı Girit’in batı ve güneybatısındaki iki ‘parsel’i kapsıyor. Her iki bölgede de arama haklarının çoğunluğu, Fransız TotalEnergies şirketinin çekilmesinin akabinde yüzde 70 oranında ExxonMobil’e, yüzde 30 oranında ise Hellenic Energy’ye (HELPE) ilişkin. İki bölgenin kira mukaveleleri 2019 yılında Meclis tarafından onaylanmıştı.
MUHALEFETİN VETOSU
Atina’da muhalefet partileri, Yeni Demokrasi hükümetinin doğalgaz atılımına reaksiyon gösterdi. Yunanistan Komünist Partisi (KKE) ve Mera25, yayımladıkları açıklamalarla Miçotakis hükümetinin yeni adımı eleştirdi. Muhalefet partilerine nazaran, hükümetin yeni doğalgaz adımı ne ekonomik ne de güç açısından yarar sağlayacak. Dahası, muhtemel kârlardan ‘aslan payını’ çokuluslu güç şirketleri alacak.
KKE tarafından yapılan açıklamada, “Hidrokarbon yataklarının ExxonMobil üzere güç devlerine devredilmesi, bir yandan Yunan halkını ülkenin pahalı maden zenginliğinden yoksun bırakırken, öbür yandan egemenlik haklarının korunmasını hiçbir halde garanti altına almamaktadır” denildi. Açıklamada, “Enerji holdingleri, yatakları halkın muhtaçlıkları için değil kendi kârları için kullanacak. Tıpkı vakitte Doğu Akdeniz’deki güç nakil kaynakları ve güzergahları için kıyasıya rekabete ve pazarlığa katılacaklar” tabirlerine yer verildi.
Mera25 ise mevzu hakkında “madenciliğin ülkenin güç yeterliliğine hiçbir katkı sağlamayacağı, Yunan halkının çok uluslu devlerin kârlarından tek bir euro bile almayacağı, bu süreçlerin büyük çevresel risklerin yanı sıra daha geniş bölgede yeni tansiyonlar ve münasebetiyle yeni borçlanmalarla yeni silahlanma programları yaratacağı” ihtarında bulundu.
ÇEVRE ÖRGÜTLERİ TEPKİLİ
Girit açıklarında başlatılan doğalgaz aramalarına etraf örgütleri de reaksiyon gösterdi. WWF Hellas, Greenpeace ve Pelagos Cetological Research örgütleri iki deniz alanında hidrokarbon arama ve işletme programının çevresel onayına ait bakanlık kararının iptali için Yunanistan yargısına başvurdu. İlgili temyiz başvurusu Mayıs 2019’da yapıldı. İptal için yapılan müracaat Danıştay tarafından geçtiğimiz günlerde görüşülmeye başlandı.
Çevre örgütleri WWF Hellas, Greenpeace ve Pelagos Cetological Research Institute tarafından 24 Mayıs 2019 tarihinde yapılan temyiz müracaatına ait kararın önümüzdeki günlerde verilmesi bekleniyor.
WWF’nin işaret ettiği üzere, 2019 yılından bu yana hidrokarbon arama ve işletme programlarının onaylandığı “Güneybatı Girit” ve “Batı Girit” deniz alanları, yunuslar için global kıymete sahip alanlar (IMMA) olarak belirlendi ve ACCOBAMS tarafından Yunanistan’a yunuslar için bir müdafaa alanı oluşturulması önerildi. Kuruluşlara nazaran mümkün iptal münasebetleri stratejik çevresel tesir değerlendirmesinde önemli eksikliklere, 92/43/EEC sayılı Avrupa Habitat Direktifi ile korunan alanlar ve çeşitler üzerinde uygun (gerekli) bir tesir değerlendirmesinin bulunmamasına, bilimsel yanılgılara ve eksikliklere dayanıyor. WWF ilgili açıklamasında, “Çevre ve Güç Bakanlığı ve Yunanistan Hidrokarbon İdare Şirketi’nin (Hellenic Hydrocarbons Management Company) yapmakla yükümlü oldukları üzere görüşlerini içeren gerekli idari belgeyi mahkemeye sunmamaları nedeniyle davanın duruşmasının daima ertelendiğine” de işaret ediyor.