Beslenme ve Diyet Uzmanı Dürdane Keskiner en çok besin zehirlenmesine neden olan besinleri 6 unsurda sıraladı. Bu besinlerin nasıl tüketilmesi gerektiğini açıkladı.
Besin zehirlenmeleri tüm dünyada hayli sık karşılaşılan değerli bir rahatsızlıktır. Beslenme ve Diyet Uzmanı Dürdane Keskiner, besin zehirlenmesini son 72 saat içinde tüketilen rastgele bir besinin içinde yer alan bir mikroorganizmanın yol açtığı; kusma, bulantı, karın ağrıları, karın krampları, ishal üzere bulguların ortaya çıktığı bir hastalık olarak tanımladı. Besin zehirlenmesine yol açan etkenlerin çoğunlukla hafif seyirli olmakla birlikte kimi durumlarda ağır ya da hayati tehlikeye yol açabileceğini söz eden Keskiner sürecin değerine vurgu yaptı. Keskiner en çok besin zehirlenmesine neden olan besinleri 6 hususta sıralarken bu besinlerin nasıl tüketilmesi gerektiğini açıkladı:
Dürdane Keskiner
1 – Yumurta
Oldukça besleyici olan yumurta, çiğ yahut az pişmiş tüketildiğinde kolay kolay zehirleme ihtimali vardır. Bunun nedeni, yumurtanın hem kabuğuna hem de içine bulaştırabileceği bakteriler taşıyabilmesidir. Bu nedenle çatlamış yahut kirli kabuklu yumurtaları tüketmemek gerekiyor. Mümkünse çiğ yahut hafif pişmiş yumurta gerektiren tanımlarda pastörize yumurtaları tercih edin.
2 – Süt ürünleri
Gıda üreticileri, süt eserlerinin tüketimini inançlı hale getirmek için pastörize ederler. Pastörizasyon, direkt hayvandan sağılmış sütteki ziyanlı bakterileri öldürür. Pastörize edilmemiş süt eserlerinin zehirleme mümkünlüğü, pastörize olanlara nazaran mümkünlüğü 150 kat daha fazladır. Pastörize edilmiş süt eserlerini tercih edin.
3 – Şarküteri ürünleri
Jambon, pastırma, salam ve sosis üzere şarküteri eserleri besin zehirlenmesi kaynağı olabilir. Hakikat bir formda pişirilip saklanmadığında tüm etlerin besin zehirlenmesi riski taşıdığını da unutmamak gerekir. Bu nedenle et eserleri pişirilmeden evvel yeterli saklanmalı ve pişirildikten sonra da çabucak tüketilmelidir.
4 – Balık ve kabuklu deniz ürünleri
Doğru ısıda depolanmayan balıklar, balıklardaki bakteriler tarafından üretilen bir toksin ile bulaşır. Bu bakteri olağan pişirme ısısıyla ortadan kaldırılamadığı için bir cins besin zehirlenmesine neden olur. İstiridye, midye ve tarak üzere kabuklu deniz eserleri de besin zehirlenmesi riski taşır. Kabuklu deniz hayvanları tarafından tüketilen algler birçok toksin üretir ve bunlar kabuklu deniz hayvanlarının etinde birikerek onları yiyenler için tehlike oluşturabilir. Bu nedenle bildiğiniz inançlı yerlerden denetlenmiş eserleri satın alın, bu eserleri pişirmeden evvel kesinlikle buzdolabında ya da buzlukta bekletin.
5 – Âlâ yıkanmamış yapraklı yeşillikler
Sebzeler ve yapraklı yeşillikler bilhassa düzgün yıkanmadan çiğ yenildiğinde yaygın bir besin zehirlenmesi kaynağıdır. Bu nedenle zehirlenme riskinizi azaltmak için yemeden evvel zerzevat ve yeşilliklerini karbonatlı suda bekletip düzgünce yıkayın. Oda sıcaklığında bekletilen evvelce hazırlanmış salataları yemekten de uzak durun.
6 – Yerde yetişen meyveler
Kavun, karpuz üzere yerde yetiştirilen meyveler, kabuklarında üreyebilen bakteriler nedeniyle besin zehirlenmesine neden olabilirler. Ahududu, böğürtlen, çilek, yaban mersini dahil olmak üzere taze ve dondurulmuş meyvelerin de yaygın bir besin zehirlenmesi kaynağıdır. Kavun ve karpuzu yemeden evvel kabuğunu yıkayın, kesilir kesilmez yiyin yahut buzdolabına koyun; evvelden paketlenmiş lakin buzdolabında saklanmamış meyve salatalarını ise tüketmekten kaçının.
Nasıl anlarız?
Zehirli besinin tüketilmesi sonrası vakit ilerledikçe kusma, ishal ve dışkıda kan görülebilir bu üzere durumlarda hemen hasta bir sıhhat kuruluşuna götürülmelidir. Bu belirtiler ile birlikte mide krampları yüksek ateş, halsizlik, kas ağrıları da görülebilir.
Başımıza gelirse ne yapmalıyız?
Besin zehirlenmesi belirtileri çoğunlukla 2-3 gün içinde bizatihi geriler ve rastgele bir tedavi gerektirmez. Bu müddet içinde bol ölçüde su ve yağsız sıvı alınması, ishal ve kusma ile kaybedilen sıvının yerine konması için gereklidir. Kusma var ise bulantı önleyici ilaçlar kullanılabilir. Posasız ve yağsız besinler ile beslenilmeli, yağsız haşlama, beyaz ekmek, yağsız peynir, yoğurt, pirinç lapası yenmelidir.