İngiltere’de Başbakan Boris Johnson’ın Muhafazakar Parti liderliğinden dün istifa etmesinin akabinde, eski Maliye Bakanı Rishi Sunak partinin yeni başkanı ve başbakan olmak için adaylığını açıkladı.
Johnson, Muhafazakar Parti yeni başkanını seçene kadar başbakan olarak kalmayı planlıyor.
Sunak, şu ana kadar adaylığını açıklayan en yüksek profilli isim.
Kabinede misyon almamış olan Tom Tugendhat ve tüzel işlerden sorumlu Suella Braverman da aday olacaklarını açıkladılar.
Eski Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Savunma Bakanı Ben Wallace ve eski Sıhhat Bakanı Sajid Javid’in liderlik tekliflerini değerlendirdiği belirtiliyor. Eski Brexit Bakanı Steve Baker da yarışa katılacağının sinyallerini verdi.
Muhafazakâr Parti liderlik yarışına ait takvimin önümüzdeki hafta onaylanması ve yeni başbakanın Eylül ayına kadar vazifesinin başında olması bekleniyor.
Sosyal medyada yayınladığı bir görüntü ile adaylığını açıklayan Sunak, “güveni tekrar tesis etmek, ekonomiyi yine inşa etmek ve ülkeyi yine birleştirmek” istediğini söyledi.
Ülkenin “büyük zorluklarla” karşı karşıya olduğunu belirten Sunak, liderlik vasıflarına işaret ederek, “Covid kabusuyla karşı karşıya kaldığımız en sıkıntı vakitlerde hükümetin en kuvvetli departmanını” yönettiğini söyledi.
Muhafazakâr Partili birçok üst seviye milletvekili Sunak’ın adaylığını desteklediklerini Twitter’da “Rishi için hazırız” iletileriyle duyurdu.
Parlamento lideri Mark Spencer, “Rishi, Partiyi birleştirebilecek, tüm ülkeyi bir ortaya getirebilecek ve bize beşinci genel seçim zaferini kazandırabilecek lider” diye yazdı.
- Boris Johnson istifa etti: Muhafazakar Parti’de potansiyel önder adayları kimler?
- Boris Johnson’ın istifası sonrası yeni başbakan nasıl belirlenecek?
Sunak, tanıtım görüntüsünde 1960’larda Doğu Afrika’dan İngiltere’ye göç eden Hint annesinin öyküsünü anlattı. Muhafazakâr Milletvekili, annesinin kendi eczanesini işlettiğini ve pratisyen tabip olan babasıyla tanıştığını anlattı.
Sunak, “Ailem bana kendilerinin yalnızca hayal edebilecekleri fırsatlar sundu” dedi.
Getty Images
Sunak’ın yükselişi ve istifası
42 yaşındaki Sunak, yatırım bankası Goldman Sachs’ta analist olarak çalışmış ve daha sonra iki yatırım fonuna ortak olmuş, 2015’te de milletvekili seçilmişti.
Sunak daha evvel Muhafazakar Parti önderi ve başbakan olarak Johnson’ın yerine geçecek aday olarak görülüyordu.
Şubat 2020’de maliye bakanlığına atanan Sunak, Covid salgınının sonuçlarıyla uğraş etmek ve ekonomiyi ayakta tutmak için büyük harcamalar yaptı.
- Boris Johnson neden istifa etti?
- Boris Johnson: İngiltere’nin kural tanımayan başbakanı
Ancak varlıklı bir Hint aileden gelen eşinin İngiltere’de vergi ödememesiyle ilgili tartışmalar ve salgın sırasında tecrit kurallarını ihlal ettiği için para cezasına çarptırılması prestijini zedeledi.
Sunak, Haziran 2020’de Başbakanın doğum günü partisine katılarak Covid kurallarını ihlal ettiği için Başbakan Johnson ve eşi Carrie ile birlikte para cezasına çarptırıldı.
İngiltere’nin AB’den ayrılmasına (Brexit) dayanak veren Sunak, iktisat siyaseti ve Johnson’ın vergileri daha süratli düşürme isteği konusundaki gerginliklere karşın ona sadık kaldı.
Ancak Johnson’la bağlantısı, Sunak’ın yakın müttefiki ve eski kabine arkadaşı eski sıhhat bakanı Sajid Javid ile birlikte istifa etmesiyle bozuldu.
Sunak istifa mektubunda “kamuoyu haklı olarak hükümetin düzgün, uzman ve önemli bir formda yürütülmesini bekliyor” dedi.
Sunak istifa mektubunda ayrıyeten iktisat konusundaki gerginliklere de değinerek Başbakan’la yaklaşımlarının “temelde çok farklı” hale geldiğini söyledi.
Sunak ve Javid’in istifası bakanların peş peşe misyonu bırakmasını tetikledi ve Johnson hükümetinin çöküşünü hızlandırdı.